Ogólne informacje
Sterydy anaboliczne
Fizjologia sterydów anabolicznych / androgennych stanowi kompleksowy temat.
Prawie niemożliwe jest dokładne przedstawienie wszystkich procesów biochemicznych, które zachodzą w organizmie przy zażywaniu sterydów. Jednakże chcielibyśmy przedstawić ogólny uproszczony przegląd tych procesów, ponieważ zasadnicze znaczenie ma tutaj pewna wiedza podstawowa oraz ich zrozumienie. Ponieważ sportowcy zainteresowani są wyłącznie właściwościami sterydów, które wspomagają sprawność, chcemy zająć się głównie ich działaniem na komórkę mięśniową.
Sterydy aplikowane są domięśniowo albo zażywane doustnie. W przypadku wstrzyknięcia substancja czynna dostaje się bezpośrednio do krwi, podczas gdy tabletka przechodzi przez układ żolądkowo-jelitowy do wątroby. Tutaj substancja czynna niszczona jest w całości lub częściowo albo kierowana dalej do krwi w swoim pierwotnym stanie. Dawkowany steryd znajduje się we krwi w formie niezliczonych cząsteczek sterydowych, które poprzez krwioobieg krążą po całym organizmie. Każda cząsteczka sterydowa zawiera pewną informację, którą należy przekazać do określonych komórek organizmu. Przewidziane w tym celu komórki posiadają w swojej ściance zewnętrznej liczne różne typy receptorów. Jednym z nich jest receptor sterydowy, który na przykład w komórce mięśniowej znajduje się w dużej ilości.
Te receptory sterydowe posiadają formę i wielkość pasującą do cząsteczki sterydowej.
Receptor i cząsteczka posiadają silne powinowactwo, tak jak klucz, który pasuje do właściwego zamka. Receptor sterydowy przyjmuje teraz pasującą do niego cząsteczkę, podczas gdy tysiące innych cząsteczek omijają go, ponieważ nie odpowiadają jemu wielkością i formą. To samo odnosi się oczywiście do wielu innych typów receptorów, które z tą cząsteczką sterydową nic nie mogą począć, ponieważ czekają one na inne cząsteczki. Dopiero, kiedy receptor sterydowy oraz cząsteczka sterydowa uformują pewien kompleks, cząsteczka może przekazać komórce mięśniowej swoją informację. Przy tym należy jednak zauważyć, że cząsteczki sterydowe we krwi już wcześniej w większej części wiążą proteiny (SHB=Sex Hormone Binding Globulin).
Oznacza to, że z reguły około 98 % cząsteczek sterydowych zawartych we krwi pozostaje związane z proteinami, podczas gdy tylko około 2 % cząsteczek sterydowych znajduje się we krwi w wolnym, niezwiązanym stanie wiążą z reguły w przybliżeniu.
Jeśli chodzi o tę ostatnią formę to mówi się również o aktywnych cząsteczkach sterydowych, ponieważ tylko one mogą wejść w kompleks steryd – receptor. Cząsteczki sterydowe związane z SHBG określane są jako częŚć pasywna, ponieważ one w tym czasie i w tym stanie są nieskuteczne. Należy tutaj również wspomnieć, że zachowanie się wiązań SHBG w przypadku niektórych sterydów jest nieco zróżnicowane, tak, że mogą istnieć drobne odstępstwa w wymienionych wartościach procentowych.
Uformowany kompleks steryd-receptor wędruje teraz do jądra komórki (Nukleus).
Tam wiąże się z określonymi sekwencjami na odcinkach kwasu nukleinowego DNA (Desoxy Ribonuclein Acid). Teraz następuje transkrypcja, czyli DNA wykonuje wycisk. Powstały z tego MRNA (Messenger Ribonuclein Acid) opuszcza jądro komórki i wiąże się z zawartą w cytoplazmie (płynna część komórki) RNA, gdzie poprzez translację uaktywniona zostaje zwiększona synteza proteinowa. W połączeniu z intensywnym treningiem dochodzi do poprzecznego powiększenia komórki mięśniowej (przerost mięśnia). Zwiększona synteza proteinowa uznawana jest wprawdzie w znacznej mierze za główne działanie sterydów na komórkę mięśniową, jednakże cząsteczki sterydowe przenoszą na nie jeszcze kilka dalszych ważnych dla atletów informacji. Coraz więcej przemawia za tym, że sterydy posiadają poza tym silne dzialanie antykataboliczne. Dlatego też dawka, w której proteina rozczepia się z komórki mięśniowej, jest redukowana. Cząsteczki sterydowe zajmują receptory kortyzonu znajdujące się na membranie komórki mięśniowej i blokują je. Dzięki temu produkowany przez organizm kortyzon, silny kataboliczny (rozszczepialny) hormon nie może rozwinąć swojego działania, a komórka mięśniowa nie musi oddawać proteiny na zewnątrz.
Kolejną zaletą sterydów jest to, że zwiększają one syntezę kreatininowo-fosforanową (KP) w komórce mięśniowej.
KP ma decydujące znaczenie przy odtwarzaniu ATP (adenozynotrójfosforanu). ATP jest podstawą wszystkich mięśniowych kontrakcji, poniewaz stanowi on paliwo, które mięsień potrzebuje, żeby móc pracować. ATP zgromadzony jest w komórce mięśniowej i w razie potrzeby zostaje przekształcony w ADP (adenozynodwufosforan). Proces ten uwalnia energię, która pozwala kontrahować mięśnie. W celu przekształcenia ADP w ATP konieczny jest kreatyno-fosforan. Im więcej KP jest do dyspozycji, tym szybciej następuje przemiana i tym więcej ATP mięsień ma do dyspozycji. W praktyce oznacza to, że mięsień staje się silniejszy, ale nie większy. Kto już raz stosował steryd o nazwie Oxandrolon, ten stwierdzi, ze preparat ten powoduje głównie przyrost siły. Dzieje się tak dlatego, że oxandrolon w wysokiej miene pobudza syntezę kreatininowo-fosforanową w komórce mięśniowej. Dalszym czynnikiem, który trenującemu wychodzi na dobre jest to, że sterydy gromadzą w komórce mięśniowej w dużej ilości węglowodany w formie glikogenu. Procesowi temu towarzyszy dodatkowo zwiększone zbieranie się płynu, co w sumie daje efekt w postaci zwiększonej pojemności mięśni, lepszą wytrwałością i zwiększonym wzrostem siły.
Poza tym sterydy redukują endogenne wydzielanie insuliny, ponieważ komórka mięśniowa dzięki zażywaniu sterydów może pobierać substancje odżywcze(węglowodany w formie glukozy i białka w formie aminokwasów) w niewielkiej zależności od insuliny. To powoduje u trenującego mniejszą zawartość tłuszczu ciała oraz lepszą siłę mięśni, ponieważ insulina, oprócz swoich właściwości jako hormon o silnym dzialaniu anabolicznym, konwertuje również glukozę w glicerol, a następnie w trójglicerydy, co prowadzi do wzrostu komórek tłuszczowych.
Kto już raz zażywał sterydy ten wie, że podczas treningu doświadczyć można znacznie lepszy efekt tłoczący w danej muskulaturze, który przez wtajemniczonych określany jest również mianem „sterydpump”. To bierze się stąd, że sterydy podwyższają objętość krwi oraz ilość czerwonych ciałek krwi w organizmie. Mięsień otrzymuje pełniejszy wygląd oraz zwiększone unaczynienie. Oprócz tych zalet zwiększony dopływ krwi pozwala na zwiększony transport substancji odżywczych do komórki mięśniowej. W szczególności sterydy silnie pod względem androgennym jak Dianabol, Testosteron i przede wszystkim Anadrol powodują jednoznacznie podwyższoną objętość krwi, która podczas treningu powoduje częściowo ekstremalny, a nawet bolesny efekt tłoczący. Towarzyszące temu lepsze zaopatrzenie w tlen wykorzystują często biegacze średnio-i długodystansowi. Po wykonaniu zadania przez kompleks steryd-receptor w jądrze komórki, cząsteczka sterydowa powraca do krwioobiegu i na pewien czas gotowa jest do wykonania tego samego zadania, bądż też przekształca się w słabszą, nieskuteczną cząsteczkę i w końcu wydalana jest z moczem z organizmu. Nie wszystkie molekuły sterydowe znajdujące się w plazmie, a więc we krwi związane zostają z SHBG po zewnątrzpochodnym dawkowaniu albo istnieją jako wolne, aktywne cząsteczki. pewna część może ulec zaraz metabolizmowi i zostać wydalona. Natomiast inna Zęść może zostać przekształcona przez organizm w żeńskie hormony seksualne, estrogeny. Proces ten nazywany jest aromatyzowaniem i jawi się na pierwszy rzut oka jako coś niezrozumiałego. Jeśli przyjrzeć się jednak bliżej strukturze męskiego hormonu seksualnego testosteronowi i żeńskiego hormonu seksualnego estradiolowi, wówczas widoczne jest, że oba są znacznie podobne. Organizm z łatwością może dokonać konieczną zmianę struktury w cząsteczce poprzez określone enzymy. Niektóre cząsteczki sterydowe przekształcają się, tak samo jak cząsteczki testosteronu endogennego i exogennego, w dwuwodorotestosteron (DHT). DHT posiada wprawdzie wyższe powinowactwo do receptorów komórki mięśniowej niż testosteron, dlatego też niektórzy eksperci są zdania, że DHT jest skuteczniejszy z tych dwóch hormonów, ale zarazem posiada wyższy potencjał wiążący do receptorów gruczołów lojowych i receptorów mieszków wlosa. Interesujące jest to, że DHT nie może przekształcić się w estrogeny. Ale w końcowym efekcie wszystkie te cząsteczki wydalane są po pewnym czasie z organizmu wraz z moczem. Jesteśmy świadomi tego, że niejedno pytanie w trakcie lektury tego rozdziału pozostanie bez odpowiedzi i że nie wszystkie informacje ze względu na ich ogrom staną się natychmiast jasne i zrozumiałe. Jednakże powinny one umożliwić zainteresowanym pewien wgląd w procesy, jakie zachodzą przy zażywaniu sterydów, ażeby móc uwzględnić zróżnicowane właściwości i sposoby działania preparatów sterydowych.